Rzeka Orz

20.04.2020. Most w Gucinie w śnieżnobiałych szatach.
  • Rodzaj przeprawy: prototypowy most łukowy
  • Numer linii: 34
  • Kilometr linii: 12,700
  • Rok budowy 1956 – 1959
  • Przeszkoda: rzeka Orz
  • Długość mostu: 52,22 m.
  • Długość przęsła: 44,22 m.
  • Szerokość przęsła: 6,5 m.
  • Położenie pomostu: jazda dołem
  • Przyczółki: betonowe
  • Ostatni remont: 2016
  • Status: czynny

Historia:

Obecny most kolejowy w Gucinie powstał w roku 1959. Wcześniej w latach 1940 – 1944 istniał tu zastępczy most wybudowany przez wojska III Rzeszy. Wycofująca się Armia Czerwona w 1940 roku niszczyła za sobą wszelkie obiekty inżynieryjne ważne strategicznie. Ponieważ linia kolejowa z Ostrołęki do Siedlec była linią rokadową większość jej mostów została w latach 1939 – 1940 zniszczona. Nie inaczej było z mostem w Gucinie po którym pozostały tylko przyczółki. Przejmującej ten teren III Rzeszy zależało na szybkim przywróceniu przejezdności linii, która to stanowiła podstawowy środek transportu zaopatrzenia wojsk walczących na froncie. Pomysł odbudowy mostu tak samo jak w Niegowcu z góry odrzucono na rzecz budowy mostu zastępczego. Tymczasowy most powstał w miejscu obecnego mostu drogowego zaś obok tego wybudowano przeprawę drogową. Do mostu doprowadzono tory usypanym nasypem po którym ślady widoczne są do dziś.
Most ten prawdopodobnie w roku 1944 został wysadzony jak większość mostów kolejowych w ciągu tej linii kolejowej.

Zdjęcie lotnicze stacji Gucin w 1944 roku.
fotopolska.eu
Zdjęcie lotnicze stacji Gucin w 1944 roku.
fotopolska.eu


W roku 1944 „goniąca” Niemców Armia Czerwona wybudowała tu kolejny prowizoryczny most mający zapewnić przejezdność linii na czas działań wojennych. Po przejęciu polskich kolei przez PKP sytuacja się nie zmieniła i ten sam prowizoryczny most służył aż do roku 1959, gdy wybudowano tu most znany nam dzisiaj. Ten zaś powstał jako unikalna konstrukcja, pierwsza taka w Polsce. Zaprojektowany w latach 1955 – 1956 przez zespół profesora Zbigniewa Wasiutyńskiego w II Katedrze Budowy Mostów Politechniki Warszawskiej budowany był przez 3 lata (1956 – 1959) i był pierwszym w Polsce kolejowym mostem łukowym wykonanym z kablobetonu. Most ten po 60-ciu latach doczekał się tylko jednego remontu (nie ingerującego w samą jego konstrukcję) co tylko świadczy o trwałości tej konstrukcji.


Infrastruktura:

Most nad rzeką Orz znajduje się w kilometrze 12,700 linii kolejowej nr 34, w granicach stacji Gucin. Jest to konstrukcja kablobetonowa – konstrukcja ze sprężonego żelbetu w której siły sprężające przekazywane są na konstrukcję główną poprzez docisk za pomocą specjalnych systemów zakotwień kabla sprężającego. Cięgna sprężające (kabel) prowadzi się w kanale umieszczonym w elemencie przed zabetonowaniem zaś naprężania dokonuje się dopiero po częściowym lub całkowitym stwardnieniu mieszanki betonowej.

Rozpiętość przęsła wynosi 44,22 m a długość całkowita mostu 52,22 m. Na ustrój nośny składają się dwa wiotkie dźwigary łukowe współpracujące ze sprężonymi belkami pomostu, stanowiącymi ściąg. Z uwagi na ograniczenie ilości materiału przy możliwie największej sztywności zastosowano belki o przekroju ceowym zmiennej wysokości 1,56÷1,76 m, szerokości 1,10 m, grubości środnika 0,38 m, grubości półki górnej 0,30 m i dolnej 0,28 m. W strefie przypodporowej na odcinku długości 4,30 m, przekrój ceowy zmienia się liniowo w prostokątny o wymiarach 1,10×1,86 m. Belki główne (ściągi) są podwieszone do łuków żelbetowych, o przekroju poprzecznym (0,92÷0,94)x0,60 m, za pomocą wieszaków z płaskowników 120×40 mm. Zworniki łuków są stężone poziomą płytą grubości 0,20 m. Płytę pomostu, utwierdzoną w belkach ceowych, zaprojektowano jako sprężoną, grubości 0,30 m. Warstwa podsypki tłuczniowej toru wynosi 0,41 m.
Konstrukcję mostu wykonano z betonu marki 400 (Rw = 400 kG/cm2), a sprężono kablami Freyssineta. Sprężenie podłużne ściągów ceowych wykonano z 28 splotów z lin średnicy 35,5 mm, złożonych z 37 drutów ø 5mm. Sprężenie poprzeczne płyty pomostu wykonano z 12 drutów równoległych ø 5 mm. Most zaprojektowano na klasę NC (normalny pociąg ciężki).

Mgr inż. Radosław Oleszek – „Ocena współczynników dynamicznych kolejowego mostu łukowego”.


Lokalizacja mostu:


Wyświetl większą mapę

Galeria:


Źródła: fotopolska.eu, bazakolejowa.pl, Mgr inż. Radosław Oleszek – „Ocena współczynników dynamicznych kolejowego mostu łukowego”.

Gucin

Stacja Gucin to mijanka ulokowana na linii nr 34 w połowie drogi z Ostrołęki do Ostrowi Mazowieckiej. Utworzona w szczerym polu dała początek osadzie kolejowej z której dziś pozostał tylko jeden dom i kilku lokatorów.


Rok 2010. Budynek nastawni i poczekalni w Gucinie. Fot. Paweł M.
  • Typ: stacja pośrednia
  • Linia: 34
  • Kilometr: 13,030
  • Data budowy: 1893 r.
  • Data zamknięcia: 1993 r.
  • Semafory: kształtowe (zdemontowane)
  • Rozjazdy: ręczne
  • Ilość torów: 3 (jeden rozebrany)
  • Ilość bocznic: 0
  • Perony: 1
  • Budynek dworca: rozebrany
  • Odległość od najbliższej miejscowości: 2,62 km
  • Status: nieczynna

Historia stacji:

Stacja kolejowa w Gucinie powstała w 1893 roku w szczerym polu. Dopiero potem w okolicy zaczęły się pojawiać pierwsze domy. W 1921 roku według Powszechnego Spisu Ludności Gucin był osadą zamieszkiwaną przez 39 osób w pięciu domach. Sama stacja powstała zapewne jako mijanka i nie miała większego znaczenia dla komunikacji mieszkańców, których było jak na lekarstwo. W 1939 roku osada dostała się pod okupację niemiecką zaś dwa lata później stacja została rozbudowana o dodatkowy tor i plac rozładunkowy. Pod koniec wojny wycofujące się wojska III Rzeszy dokonały dużych zniszczeń. W powietrze wyleciał między innymi dworzec oraz most kolejowy nad rzeką Orz znajdujący się w granicach stacji. Odbudowana stacja pełniła swoje funkcje do roku 1993 kiedy to jej obsługa została wstrzymana z powodu zawieszenia ruchu pasażerskiego. Kolejne lata to między innymi demontaż toru nr 3, rozbiórka budynku dworca, semaforów kształtowych i… naprawa główna mostu nad rzeką Orz.
Dziś stacja jest nieczynna aczkolwiek zachowały się rozjazdy oraz tor ładunkowy nr 2.


Infrastruktura:

Stacja położona była w kilometrze 13.030 linii kolejowej nr 34, z dala od wszelkich zabudowań. Wokół niej powstała osada, w której mieszka kilkanaście osób. Stacja posiadała jeden tor główny oraz 2 główne dodatkowe (tor nr 3 rozebrany około roku 2000). Ruch pociągów prowadzony był przez nastawnię dysponującą zlokalizowaną na peronie, za pomocą semaforów kształtowych i rozjazdów ręcznych, kluczowych. Nastawnia wykonawcza ulokowana była w północnej części stacji, po prawej stronie torów aczkolwiek została rozebrana jeszcze przed rokiem 2000. Infrastruktura pasażerska zawierała jeden niski, ziemny peron jednokrawędziowy o długości 170 metrów i wysokości 30cm ulokowany pomiędzy torem nr 1 i 2. Tor nr 2 był torem ładunkowym, przy którym zlokalizowany był plac i droga lokalna. Po przeciwnej stronie toru nr 2 umiejscowiony był duży magazyn i toalety. W obrębie stacji znajduje się przejazd kolejowy (pomiędzy rozjazdami południowej głowicy a peronem) oraz most nad rzeką Orz. Ta prototypowa konstrukcja z kablobetonu przeszła w roku 2014 naprawę główną.


Chronologia wydarzeń:

  • 1893 – budowa stacji
  • 1939 – rozbudowa stacji
  • 1944 – wysadzenie mostu na rz. Orz
  • 1945 – budowa mostu tymczasowego
  • 1959 – budowa obecnego mostu
  • 1993 – zawieszenie obsługi
  • Po 1993 – rozbiórka toru nr 3
  • Przed 2000 – rozbiórka nastawni wykonawczej
  • 2012 – rozbiórka dworca i magazynu
  • 2014 – demontaż semaforów

Chronologia nazw:

  • Od 1893 do dziś – Gucin

Lokalizacja stacji:


Wyświetl większą mapę

Galeria:


Ciekawostki:

  • W latach 80-tych w Gucinie doszło do wypadku. W wyniku źle ułożonej drogi przebiegu pociąg towarowy wjeżdżający na stację od strony Ostrołęki wjechał na tor nr 2 i najechał na będący pod załadunkiem inny skład. Obie lokomotywy uległy uszkodzeniom zbyt poważnym by można było je naprawić. Kilka dni później zostały skasowane w MD Ostrołęka.

Źródła: atlaskolejowy.net, bazakolejowa.pl, fotopolska.eu, wikipedia.org