- Typ: bocznica szlakowa
- Linia macierzysta: 55
- Kilometr: 115,800
- Długość bocznicy: ok 1 km
- Data budowy: 1941 r.
- Data zawieszenia obsługi: 2012 r.
- Data rozbiórki: częściowa w 2016 r.
- Ilość punktów zdawczych: 6
- Obsługa: lokomotywy serii 409Da, SM42
- Urządzenia SRK: brak
- Status: Nieczynna, częściowo rozebrana
Historia:
Bocznica kolejowa w Strzale powstała w okolicy roku 1941. Wybudowana została przez wojska III Rzeszy na potrzeby zaopatrzenia posuwającego się na wschód frontu. Oddzielała się od linii kolejowej do Ostrołęki tuż za miastem i przecinając dzisiejszą ulicę Sokołowską wędrowała na wschód aż do dzisiejszej ul. Granicznej. Tam znajdował się drugi tor umożliwiający objechanie składu podczas jego rozładunku. A ładunkiem… było paliwo. Podstawowym celem bocznicy bowiem była obsługa i zaopatrzenie lotniska powstałego na dzisiejszych błoniach siedleckich.
Lotnisko niemieckie powstało w 1941 roku i wspierało atak armii III Rzeszy na Sowietów. Prowadziło naloty na linie wroga oraz przyjmowało samoloty z zaopatrzeniem z głębi Niemiec. Funkcjonowało aż do 1944 roku, kiedy to Niemcy musieli się wycofać pod naporem Armii Czerwonej. Ta zdobyła miasto Siedlce razem z lotniskiem oznaczonym „SU10” 31 lipca 1944 roku i zaczęła je wykorzystywać do nalotów na cofające się wojska III Rzeszy. Bocznica została przekuta na tor szeroki i przez prawie rok zaopatrywała tym razem radzieckie samoloty w paliwo i amunicję.
Po II Wojnie Światowej stopniowa odbudowa kolei objęła także i tą okolicę. Zniszczone niemieckimi bombardowaniami tory odbudowano a krótko po 1945 roku powstał pierwszy punkt ładunkowy na wysokości dzisiejszego przejazdu kolejowego przy ulicy Sokołowskiej. Dzisiejsze przedsiębiorstwo Pakdrew jest „dalekim krewnym” dużego składu drewna jaki powstał tu zaraz po wojnie. Ponieważ powstające z ruin Państwo Polskie potrzebowało ogromnej ilości surowców do odbudowy zniszczeń składy drewna jako materiału taniego i łatwego w obróbce powstawały na każdej stacji kolejowej.
W roku 1957 powstają Polskie Zakłady Przemysłu Spożywczego (dzisiejszy Drosed S.A.) zaś 10 września 1958 roku w budynku niemieckiego magazynu Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Karo”. W kolejnych latach bocznica zostaje rozbudowana o grupę torów zdawczo – odbiorczych tuż za bramą wjazdową na bocznicę a kolejny tor zostaje dociągnięty do siedleckiego młyna.
Do lat 2000 na bocznicę wjeżdżały pociągi z zaopatrzeniem do Drosedu, Karo oraz młyna dostarczając materiały dziewiarskie, barwniki i farby, zboża oraz zwierzęta hodowlane zaś wyjeżdżały z produktami spożywczymi oraz odzieżą. Przez pewien okres czasu na torze na terenie zakładów Drosedu stacjonował na stałe parowóz zastępujący jeden z kotłów grzewczych.
W 1995 roku powstała wytwórnia pasz „Cargill”, która także korzystała z bocznicy. Dowożone przez kolej zboża były tu rozładowywane metodą spadku grawitacyjnego i przerabiane na pasze. W tym samym czasie upadłość ogłosiły ZPD Karo (1.03.1997) zaś Zakłady Drosed zrezygnowały z usług kolei. Wytwórnia pasz także zrezygnowała z transportu kolejowego w okolicy roku 2004 powodując, że bocznica na większej swojej części przestała być używana. Do 2012 roku z transportu kolejowego korzystała jeszcze mała firma „Sawex” do której przyjeżdżały towary zza wschodniej granicy.
Bocznica została finalnie zamknięta w okolicy roku 2016 zaś dziś jest już w większej części rozebrana. W czasach swojej świetności posiadała na stanie 3 lokomotywy serii 409Da oraz małą szopę z warsztatem. W roku 2000 na bocznicy pracowały już tylko dwie lokomotywy serii 409Da zaś po 2004 roku jedna. Pociągi z Siedlec docierały tu obsługiwane przez lokomotywy serii SM42 i SM48 i podstawiane były na grupę torów przy zakładzie Karo, gdzie dalsze manewry przejmowały poszczególne lokomotywy serii 409Da. Ciekawostką jest, że pociągi z bocznicy jadące do Siedlec były wyciągane na tor szlakowy a następnie pchane do Siedlec.
Infrastruktura:
Północna Bocznica Przemysłowa Siedlec odgałęzia się od linii nr 55 rozjazdem nr 1 w kilometrze 115,800. Do 2000 roku działał tu Posterunek Strzała obsługujący bocznicę, pełniący jednocześnie funkcję PSKP (Posterunek Stwierdzający Koniec Pociągu) a także obsługujący rogatki na przejeździe kolejowym w ciągu ulicy Sokołowskiej. Wyjazd z bocznicy był zabezpieczony żeberkiem ochronnym z kozłem oporowym zrobionym z szyn wyprodukowanych pod koniec XIX wieku.
Zaraz za rozjazdami w torze szlakowym znajduje się brama przemysłowa a za nią dwa rozjazdy i dodatkowy tor obsługujący niegdyś ZPD Karo, zaś pomiędzy nim a bramą dodatkowy, ślepy tor z krótką rampą rozładunkową i magazynem.
Dalej znajdowała się kolejna grupa rozjazdów w tym rozjazd krzyżowy kierujący pociągi na tor do młyna. Obok tego rozjazdu znajdowała się też mała, dwustanowiskowa szopa. Jedno ze stanowisk służyło do garażowania lokomotywy serii 409Da zaś drugie do obsługi samochodu.
W tym miejscu bicznica odbijała łukiem na wschód prowadząc obok składu materiałów budowlanych i przecinała ulice Sokołowską i Karową. Pomiędzy nimi ulokowany był plac rozładunkowy z utworzonym tuż po wojnie składem drewna (dzisiejszy Pakdrew).
Za ulicą Karową od bocznicy odgałęział się krótki tor prowadzący do wytwórni pasz w której rozładunek wykonywano metodą grawitacyjną a obsługiwała go druga z lokomotyw serii 409Da.
Za wytwórnią masz bocznica rozdzielała się na kilka torów które łukiem wędrowały na teren dzisiejszych zakładów Drosed, gdzie znajdował się plac rozładunkowy oraz magazyn z rampą.
Wszystkie tory bocznicy są kompletne poza tymi w okolicy dawnych zakładów Karo. Nigdy nie istniały tu żadne sygnalizatory czy semafory zaś Strzała od zawsze była bocznicą nieosłanianą.
Chronologia wydarzeń
- 1941 – budowa bocznicy
- 1945 – likwidacja lotniska wojskowego
– powstanie składu drewna - 1957 – powstają Polskie Zakłady Przemysłu Spożywczego w Siedlcach
- 10 IX 1958 – powstają Siedleckie Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Karo”
- początki lat 60-tych – doprowadzenie toru do młyna
- 1995 – powstaje wytwórnia pasz Cargill
- 1997 – Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego ogłaszają upadłość
- Pomiędzy 1997 – 2000 – z transportu koleją rezygnują zakłady spożywcze Drosed
- 2000 – likwidacja PSKP Strzała
- 2004 – Cargill rezygnuje z transportu kolejowego
- 2012 – ostatni kontrahent bocznicy rezygnuje z transportu kolejowego
- 2016 – zamknięcie bocznicy
- 2017 – 2018 – częściowa rozbiórka torów
Lokalizacja bocznicy:
Wyświetl większą mapę
Schemat bocznicy z roku 2000:
Aktualny schemat p.b.s. Strzała
Bocznica w roku 2006:
Bocznica w latach późniejszych:
Ciekawostki:
- Jeszcze w latach 2012 – 2018 pomimo braku obsługi bocznicy a potem jej zamknięcia stacjonowała tu jedna z lokomotyw serii 409Da.
- Siedleckie Zakłady Przemysłu Spożywczego (późniejszy Drosed. S.A.) posiadają własną wieżę ciśnień, która kiedyś obsługiwała także parowóz na stałe zatrudniony do manewrów na bocznicy.
- Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Karo” były na tyle rozbudowanym zakładem, że posiadały nawet przedszkole zakładowe dla dzieci pracowników oraz pętlę dla autobusów MPK dowożących pracowników.
Źródła: bazakolejowa.pl, atlaskolejowy.net, esiedlce.pl