- Typ: bocznica szlakowa
- Linia macierzysta: 34
- Kilometr: 33,900
- Długość bocznicy: ok 5,5 km
- Data budowy: 1893 r.
- Data zawieszenia obsługi: ok. 2000 r.
- Data rozbiórki: częściowa w 1945 r.
- Ilość punktów zdawczych: 5
- Obsługa: lokomotywy serii 409Da, SM42
- Urządzenia SRK: brak
- Status: nieprzejezdna
Historia:
Wojskowa bocznica kolejowa nr 155 powstała prawdopodobnie w roku 1893 podczas budowy największych koszar w regionie. W latach 1891 – 1893 powstał tu garnizon zwany „Sztabem Saltinowskim”. Do dziś nie wiadomo czy koszary powstały w związku z budową rokadowej linii kolejowej z Siedlec do Ostrołęki, czy to stacja w Ostrowi Mazowieckiej powstała do obsługi właśnie koszar. Jakby na to nie spojrzeć w 1893 roku oddano do użytku linię, stację w Ostrowi oraz długą bocznicę do dużych koszar sprawiając, że stacjonujące tu dwa pułki piechoty (23 Nizowski Pułk Piechoty Generała Feldmarszałka Księcia Sałtykowa oraz 24 Simbirski Pułk Piechoty Generała Niewierowskiego) mogły szybko przemieszczać się po linii ewentualnego frontu i reagować na ruchy armii wroga. A na te długo czekać nie trzeba było bo już w 1914 roku rozpoczęła się Wielka Wojna w której po przeciwnych stronach stanęli zaborcy.
Koszary zostały szybko zajęte przez wojska niemieckie, które utworzyły tu w 1917 roku Kurs Aspirantów Oficerskich. Rok później jednostkę przejęło Wojsko Polskie. Te w kolejnych latach rozbudowały jednostkę a po przewrocie majowym przeniesiono tu z Warszawy słynną Szkołę Podchorążych Piechoty. Już w tym czasie jednostka rozciągała się od szosy Różańskiej po ulicę Mazowiecką. Do 1939 roku stacjonowały tu: Pierwszy i Trzeci Pułk Piechoty, Drugi i Piąty Pułk Legionów, I Dywizja Litewsko – Białoruska oraz 84 Pułk Strzelecki i 71 Pułk Piechoty przeniesiony do Zambrowa po utworzeniu Szkoły Podchorążych.
Podczas II Wojny Światowej III Rzesza szybko zajęła koszary tworząc tu szpital polowy, magazyny odzieżowe i obuwnicze oraz obóz dla jeńców polskich, przekształcony w 1941 roku na Stalag 333 dla jeńców rosyjskich. Większą część koszar spalili podczas odwrotu w 1944 roku a ich odbudowa ruszyła dopiero w 1950. W 1953 utworzono tu istniejące do dziś jednostki służby topograficznej oraz jednostkę wojsk przeciwchemicznych zaś do roku 1958 powstało całe osiedle mieszkaniowe uzupełnione o Szkołę Podstawową nr 4 trzy lata później. Lata 70-te to dla koszar okres największej rozbudowy. Powstały m. in.: warsztaty samochodowe, stołówka a nawet Wojskowe Obserwatorium Astronomiczno-Grawimetryczne. Przez te wszystkie lata rozbudowie ulegała też bocznica kolejowa. Powstały tory do magazynów Agencji Rezerw Materiałowych, Zakładu Produkcji Materiałów Budowlanych i Ostrowskiej Fabryki Mebli. Dziś, choć jest już nieprzejezdna składa się z trzech grup zdawczo – odbiorczych na terenach jednostki wojskowej, odnogi do zakładu produkcji materiałów budowlanych Prefabet oraz grupy torów na terenie fabryki mebli Forte, powstałej tuż po 1945 roku. Sama fabryka uchroniona przed upadłością w 1992 roku nie korzysta dziś już z transportu kolejowego, podobnie jak wojsko czy zakład produkcji materiałów budowlanych. Bocznica choć kompletna nie jest już od długiego czasu używana.
Warto wspomnieć, że do roku 1945 w miejscu gdzie bocznica łukiem skręcała przed ulicą Różańską znajdowała się długa odnoga przechodząca pod wiaduktem w ciągu ul. Różańskiej i prowadziła w las w okolicy miejscowości Nagoszewka. Po tym torze pozostały tylko nasypy oraz dziwne kręgi widoczne na mapach google, ukryte w środku lasu, na tyłach Oddziału GDDKiA w Ostrowi Mazowieckiej. Do dziś nie ustalono kiedy wybudowano ten odcinek bocznicy ani w jakim celu. Nie był to na pewno tor budowany z materiałów staroużytecznych przez wojska niemieckie na potrzeby kampanii wojennej. Ówczesny wiadukt kolejowy w ciągu ulicy Różańskiej świadczy o tym, że ten fragment bocznicy powstał przed wojną w celach zakładających jej długotrwałą eksploatację.
Infrastruktura:
Wojskowa Bocznica Kolejowa nr 155 zaczyna się w stacji Ostrów Mazowiecka rozjazdem nr 202 w torze nr 4. Biegnie łukiem w kierunku południowo – zachodnim wzdłuż obwodnicy Ostrowi Mazowieckiej (S7) aż do ul. Różańskiej. Wcześniej, 1,5 km za stacją oddziela się od niej tor do Fabryki Mebli Forte na terenie której istniała rampa rozładunkowa, magazyn oraz kilka torów manewrowych. Dziś torów tych już nie ma.
Po napotkaniu ul. Różańskiej bocznica skręca ostrym łukiem w kierunku północno – zachodnim i po kolejnych 1100 metrach rozdziela się na tor do Zakładu Produkcji Materiałów Budowlanych „Prefabet” i tor do jednostki wojskowej. Zakład „Prefabet” nie korzysta już z usług kolei aczkolwiek posiada za bramą krótki tor z placem rozładunkowym.
Tor do jednostki wojskowej odbija w kierunku północno – wschodnim i po kilkuset metrach rozdziela się na tory do składnicy Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, składu 2 Bazy Logistycznej oraz trzeci prowadzący na plac, którego przeznaczeniem była być może zwałka opału dla kotłowni. Na terenie tej drugiej istnieje do dziś budynek szopy z dwoma stanowiskami dla lokomotyw manewrowych aczkolwiek nie wiadomo czy jakieś tam stacjonują.
Chronologia wydarzeń:
- 1893 – otwarcie bocznicy
- Pomiędzy 1922 – 1926 – rozbudowa bocznicy
- 1945 – likwidacja odnogi do Naguszewki
- XXI w. – bocznica nieużywana
Lokalizacja bocznicy:
Wyświetl większą mapę
Google street view:
Źródła: 22wok.wp.mil.pl, bazakolejowa.pl, fotopolska.eu